Hareketli Ortalama; Moving Average (MA)

İçindekiler

1. Hareketli Ortalama; Moving Average (MA) Nedir?
   • Basit Hareketli Ortalama; Simple Moving Average (SMA)
   • Ağırlıklı Hareketli Ortalama; Weighted Moving Average(WMA)
   • Üssel Hareketli Ortalama; Exponential Moving Average (EMA)
2. Hareketli Ortalamalar Nasıl Hesaplanır?
3. Hareketli Ortalamaları Yorumlama
4. Hareketli Ortalamalarda Kesişimler
   • Altın Kesişimi (Golden Crossover)
   • Ölüm Kesişimi (Dead Crossover)
5. Hareketli Ortalama Stratejileri
6. Hareketli Ortalamaların Önemi 

Hareketli Ortalama; Moving Average (MA) Nedir?

Hareketli ortalama, ilgili varlığın belli bir zaman aralığındaki fiyat değişimlerinin ortalamasını ifade eder. Seçilmiş bir periyot boyunca alıcı ve satıcıların tercihlerinde oluşan değişimlerin yönünü ve şiddetini göstermeleri temel işlevleridir. Hareketli ortalamalar, eğilimin genel yönünü gösterir ancak fiyat değişimlerini göstermemesi zayıf yönü olarak eleştirilmektedir. Fiyatlardaki salınımları oluşturan arz ve talebin hangi yönde değişmekte olduğunu göstererek alım satım kararlarında yol göstermektedir. Fiyat salınımları üzerinde seçilmiş bir hareketli ortalama, doğru kullanılması durumunda, var olan trendin devam edip etmeyeceği, o anki şartlar altında pozisyon açılıp açılmayacağı ile ilgili önemli ip uçları verebilmektedir. Böylece ne zaman piyasanın içinde olmamız ve ne zaman olmamız gerektiğinin sinyallerini net bir şekilde üretebilmektedir. Hareketli ortalamada fiyatların artacağına veya düşeceğine dair bir yol gösterilmekten ziyade geçmişte kullanılan fiyatlar üzerinden harekete geçen bir gösterge olarak bilinmektedir.

Geçmiş belirli bir dönem tercihlerini yansıtan hareketli ortalamalar, gelecekte oluşabilecek tercihleri etkileyebileceği göz ardı edilmemelidir. Kısa dönem al-satlar ile ilgilenen bir yatırımcı, doğal olarak kısa vadeli bir hareketli ortalama kullanmayı tercih ederken, uzun vadeli yatırımlar yapan bir diğer yatırımcının da daha uzun vadeli bir hareketli ortalamayı kullanması gerekecektir. Hareketli ortalamalarda periyot uzunlukları ve vadeleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.

Yukarıdaki şekilde 50 günlük hareketli ortalamayı incelediğimizde, fiyatların hareketli ortalamanın altına inmesi SAT sinyali verirken, fiyatların hareketli ortalamanın üzerine çıkması ise AL sinyali vermektedir.

1. Basit Hareketli Ortalama; Simple Moving Average (SMA)

Basit Hareketli Ortalama; Bir finansal varlığın, belirlenmiş periyot içerisindeki fiyat hareketlerinin ortalaması alınarak oluşturulan bir hareketli ortalamadır. Ağırlıksız bir hareketli ortalama olup veri kümesindeki her periyot eşit öneme sahiptir. Basit hareketli ortalama kapanış fiyatlarını göz önünde bulundurmaktadır. Genellikle eğilim yönünü belirlemek için kullanılır fakat potansiyel alım ve satım sinyalleri üretmek için de kullanılabilmektedir. Basit hareketli ortalama, tüm veri noktalarına eşit bir ağırlık verdiğinden destek ve direnç seviyelerini belirlemede daha etkindir.

2.  Ağırlıklı Hareketli Ortalama; Weighted Moving Average(WMA)

Ağırlıklı Hareketli Ortalama; Basit Hareketli Ortalama’ya benzemekle birlikte daha yeni veri noktalarını göz önünde bulundurarak hesaplanan bir hareketli ortalama olarak ifade edilmektedir. Yakın dönemdeki fiyat hareketlerine daha fazla ağırlık vermektedir. Ağırlıklı hareketli ortalamanın amacı ilk dönemlere verilen önemi bir ölçüde azaltarak, ağırlığın yakın dönemdeki günlere verildiği ve piyasanın son günlerdeki koşullarını daha çok dikkate alır.

3. Üssel Hareketli Ortalama; Exponential Moving Average (EMA)

Üssel Hareketli Ortalama; ağırlıkla hareketli ortalamaya benzer ancak en büyük farkı eski veri noktalarının ortalamasından asla ayrılmamasıdır. Seçilen veri dizisi uzunluğu dışında olsalar da çarpanları korurlar. Güncel fiyatlara ağırlık veren hareketli ortalamadır. Üssel hareketli ortalama son dönemlere daha fazla ağırlık verse de ilk dönemleri de ihmal etmemektedir. Üssel hareketli ortalama, yeni fiyatlara daha önem vermesinden dolayı basit hareketli ortalamadan daha az gecikmeli olarak hareket eder

MA’lar Nasıl Hesaplanır

Hareketli Ortalamanın Hesaplanması

MA= (Pn+Pn-1+…….+P1)/n

MA: Hareketli Ortalama

Pn, Pn-1, P1: Kapanış Fiyatları

n: Ortalamanın hesaplandığı gün sayısı

Basit Hareketli Ortalama’nın Hesaplanması

Basit Hareketli Ortalama, seçilen zaman periyodundaki kapanış fiyatları toplamının bu zaman dilimindeki toplam kapanış fiyatları sayısına bölünmesiyle elde edilen göstergedir.

SMAn= (P1 + P2 +…….+Pn)/n

SMA: Basit Hareketli Ortalama

P1 + P2 + Pn: Kapanış Fiyatları

n: Dönem Sayısı

Ağırlıklı Hareketli Ortalama’nın Hesaplanması

Ağırlıklı Hareketli Ortalama,belirli bir zaman dilimi içerisinde son günlerdeki fiyatlara  ağırlık verilerek hesaplanan hareketli ortalama çeşididir. Dönem içindeki her noktaya, o belirli veri noktasının ağırlığını veya önemini değiştiren bir çarpan atanır.

MA’lar Nasıl Hesaplanır?

MA= (Pn+Pn-1+…….+P1)/n

MA: Hareketli Ortalama

Pn, Pn-1, P1: Kapanış Fiyatları

n: Ortalamanın hesaplandığı gün sayısı

Basit Hareketli Ortalama’nın Hesaplanması

Basit Hareketli Ortalama, seçilen zaman periyodundaki kapanış fiyatları toplamının bu zaman dilimindeki toplam kapanış fiyatları sayısına bölünmesiyle elde edilen göstergedir.

SMA=Dönem Değerlerinin ToplamıDönem Sayısı

SMAn= (P1 + P2 +…….+Pn)/n

SMA: Basit Hareketli Ortalama

P1 + P2 + Pn: Kapanış Fiyatları

n: Dönem Sayısı

Ağırlıklı Hareketli Ortalama’nın Hesaplanması

Ağırlıklı Hareketli Ortalama,belirli bir zaman dilimi içerisinde son günlerdeki fiyatlara  ağırlık verilerek hesaplanan hareketli ortalama çeşididir. Dönem içindeki her noktaya, o belirli veri noktasının ağırlığını veya önemini değiştiren bir çarpan atanır.

WMA=Ağırlıklı Ortalamaların Toplamı / Dönem Sayısı

WMA5= (1P1 + 2P2 + 3P3 + 4P4 + 5P5) / (1 + 2 + 3 + 4 + 5)

WMA= Ağırlıklı Hareketli Ortalama

P1, P2, P3, P4, P5: Kapanış Fiyatları

1, 2, 3, 4, 5: Ağırlık Çarpanları

WMA=1185 / 15=79

Üssel Hareketli Ortalama’nın Hesaplanması

Üssel Hareketli Ortalama şu şekilde hesaplanır;

1. Basit Hareketli Ortalama hesaplanır
2. Daha sonra çarpan hesaplanır
3. Üssel Hareketli Ortalama hesaplanır

EMA = ((Kapanış – SMA (Önceki Gün)) x Çarpan + SMA(Önceki Gün)

MA Yorumlama

Hareketli ortalamalar beraber kullanılarak piyasanın yönü hakkında bir görüşe sahip olunmaktadır. Hareketli ortalamalar, fiyat hareketleri ile karşılaştırılarak yorumlanmaktadır. Fiyatların hareketli ortalamanın altına inmesi SAT sinyali verirken, fiyatların hareketli ortalamanın üzerine çıkması ise AL sinyali vermektedir. Teknik analizlerde alım satım sinyalleri yorumlanırken, iki hareketli ortalama birden kullanılarak da hem hareketli ortalamaları hem de fiyat hareketleri karşılaştırılarak sinyaller üretilir. Benzer şekilde fiyatların hareketli ortalamaların üzerinde olması al sinyali, altında olması ise sat sinyali üretmektedir.  

• A Noktası: 50 günlük hareketli ortalama 100 günlük hareketli ortalamayı aşağıdan kestiği için al sinyali üretmiştir. Bu noktadan sonra fiyatlar yükseliş eğilimine girmiş ve güçlü pozitif trend durumu gerçekleşmiştir.
• B Noktası: 50 günlük hareketli ortalama 200 günlük hareketli ortalamayı aşağıdan kestiği için al sinyali üretmiştir. Bu noktadan sonra fiyatlar yükseliş eğilimine girmiş ve güçlü pozitif trend durumu gerçekleşmiştir.
• C Noktası: 100 günlük hareketli ortalama 200 günlük hareketli ortalamayı aşağıdan kestiği için al sinyali üretmiştir. Bu noktadan sonra fiyatlar yükseliş eğilimine girmiş ve güçlü pozitif trend durumu gerçekleşmiştir.
• D Noktası: 50 günlük hareketli ortalama 100 günlük hareketli ortalamayı yukarıdan kestiği için sat sinyali üretmiştir. Bu noktadan sonra fiyatlar düşüş eğilimine girmiş ve güçlü negatif trend durumu gerçekleşmiştir.
• E Noktası: 50 günlük hareketli ortalama 200 günlük hareketli ortalamayı yukarıdan kestiği için sat sinyali üretmiştir. Bu noktadan sonra fiyatlar düşüş eğilimine girmiş ve güçlü negatif trend durumu gerçekleşmiştir.
• F Noktası: 50 günlük hareketli ortalama 200 günlük hareketli ortalamayı yukarıdan kestiği için sat sinyali üretmiştir. Bu noktadan sonra fiyatlar düşüş eğilimine girmiş ve güçlü negatif trend durumu gerçekleşmiştir.

MA Kesişimleri

50 ve 200 günlük hareketli ortalama kesişmeleri, tüm yatırımcılar tarafından kabul gören oluşumları aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.

Altın Kesişimi (Golden Crossover)

Altın kesişimi, 50 günlük ortalamanın 200 günlük ortalamayı yukarı kesmesi fiyatların yukarı yönlü hareket edebileceği sinyalini üretmektedir. Bu durum altın kesişim olarak ifade edilmektedir. Altın kesişiminin gerçekleşmesi, boğa piyasanın başladığının sinyali olarak da yorumlanabilmektedir. Piyasada olumlu beklentiler ağırlık kazanır ve piyasada olumlu yönde fiyat hareketleri gerçekleşir.

Ölüm Kesişimi (Dead Crossover)

Ölüm kesişimi, 50 günlük ortalamanın 200 günlük ortalamayı aşağı yönlü kesmesi durumunda da fiyatların aşağı yönlü hareket edebileceği sinyalini üretmektedir. Bu durum ölüm kesişimi olarak tanımlanmaktadır. Ölüm kesişiminin gerçekleşmesi, piyasada fiyatların aşağı yönlü hareket edebileceği beklentisini yaratarak panik halinde satışların gerçekleşmesine ve fiyatların hızlı bir şekilde düşmesine yol açabilmektedir.

Hareketli Ortalama Stratejileri

• Destek – Direnç: Fiyat mumu/barı hareketli ortalama eğrisinin altındaysa hareketli ortalama direnç, fiyat mumu/barı hareketli ortalamanın üzerinde ise hareketli ortalama eğrisi destek noktası olarak değerlendirilir.
• Trend: Fiyat mumları/barları hareketli ortalamanın üzerinde bir eğilim sergilemesi ve hareketli ortalama eğrisinin yükselen bir görününüm seyretmesi pozitif trend göstergesi olarak ifade edilmektedir. Fiyat mumları/barları hareketli ortalamanın altında bir eğilim sergilemesi ve hareketli ortalama eğrisinin alçalan bir görününüm seyretmesi pozitif trend göstergesi olarak bilinmektedir.
• Alım – Satım Sinyali: Bu strateji için birden fazla periyottaki hareketli ortalamanın birlikte kullanılması gerekir. Fiyatların hareketli ortalamanın altına inmesi SAT sinyali verirken, fiyatların hareketli ortalamanın üzerine çıkması ise AL sinyali vermektedir. Örneği 9 günlük hareketli ortalama 14 günlük hareketli ortalamayı yukarıdan kesmesi sat sinyali verirken, aşağıdan kesmesi ise al sinyali verir.

Hareketli Ortalamaların Önemi

• Volatiliteyi(oynaklık) engeller.
• İndikatörlere veri sağlar.
• İvme(momentum) göstergesidir.
• Trend göstergesi olarak da kullanılmaktadır.
• Destek – Direnç seviyelerini belirlemenin en kolay yoludur.