Yeni Bir Çağ: Blockchain Kullanım Alanları ve Faydaları

Ateşli silahlarla birlikte topun icadı, kale duvarları ve şehir surlarına güvenen bütün feodal düzeni kısa sürede yerle bir etmişti.

Matbaanın endüstriyel olarak kullanımı ise kitapların elle çoğaltıldığı atölye ve yazıcıları tarihten sildi.

İnternet teknolojisi dünyaya yayıldığından beri kaç kişi telegraf kullanıyor?

Bütün bunlar bir de spesifik bir alan ve ürünsel gelişim üzerine yaşananlar. Daha büyük ölçekte elektriğin yaygın kullanımına başlanması nasıl da kandil ve el feneri sektörünü bitirdi diye de düşünebilirsiniz.

Tarih başından beri teknolojik sıçramalar insanlığın bütün yaşam pratiklerini değiştirmiş dünya düzeninde kırılımlara neden olmuştur. Ama bu makalede ele alacağımız blockchain (blokzincir) teknolojisi bütün bu değişimlerden çok daha büyük bir dönüşüme gebe!

İçindekiler

1. Blockchain (Blokzincir) Nedir?
2. Blockchain’in Sağladı Faydalar
3. Blockchain Teknolojisinin Kullanıldığı Sektörler
4. Bir Kariyer Fırsatı: Blockchain

Blockchain (Blokzincir) Nedir?

Blockchain, modern ekonomideki en yeni ve perspektif teknolojisidir. Teknolojinin hayat kolaylaştırıcı etkisini burada da görmek oldukça mümkün. Blockchain’in de sağladığı faydaları hayatımızın her noktasında görebilecek bir noktadayız.

Haliye nedir bu yeni teknolojinin aslı astarı herkes anlamaya çalışıyor. O zaman maddeler halinde şunlara değinebiliriz:

• Blockchain kriptografiye tutulmuş, internetin getirdiği transfer ve iletişimi bir üst noktaya çıkararak çeşitli egemenlerinden tekelinden çıkartan yeni ve devrimci bir teknolojidir.
• Blockchain’in şifrelenmiş yapısı, verilerin saldırıya uğramasını zorlaştırmaktadır.
• Bu durum ise, işletme ve IoT güvenliği için umut vaat etmektedir. 
• Blockchain Teknolojisi, kripto piyasının bu kadar gelişmesinde baş rol oynamıştır.
• Herhangi bir blokzincir modeli hiçbir bir otoriteye, kuruma ya da insana bağlı değildir.
• Blockchain mekanizması bu teknolojiye entegre olabilmiş elektronik cihazlar tarafından yürütülmektedir.
• Bu yürütme aygıtları anonimdir ve olası bir dış müdahaleye tamamen kapalıdır.
• Bu teknoloji öteki ve benzer web ekosistemlerinin bütün verilerini bir merkezde depolaması yerine birden fazla bilgisayara dağıtmaktadır.
• Blokzincir veri tabanı, sadece onu kullananlara değil herkese açıktır.
• Bu durum onu daha kontrol edilebilir, saydam ve şeffaf yapar.

Blockchain’in Sağladığı Faydalar

Biraz kafanız mı karıştı? O halde bu yeni teknolojinin sağladığı faydaları ve kullanım alanları üzerinden meseleyi biraz daha açmak yararlı olabilir.

En nihayetinde her yeni inovasyon ilk bakışta; meraklı ve anlamaya çalışan gözlere maruz kalır. Çoğu da statükocu yani ellerindeki güçten vazgeçmek istemeyen devletler, bankalar gibi aktörler tarafından kötülenir ancak bu konu buranın meselesi değil. Ne demeye çalıştığımızı anlamak isteyenler de “Bitcoin Hakkında Yanlış Bilgiler” makalemizde derinleşebilir.

Blokzincirin faydaları ve katkıları çok uzun listelerle de aktarılabilir ancak biz burada en kapsamlı başlıklar altında ele alacağız. Böylece blokzincir teknolojisine dair bütüncül bir perspektif oluşturabiliriz. Unutmayın birer blockchain ürünü olan kripto paralar ile yatırımlar yaparak ekonomik özgürlüğünüzü kazanmak için bilgisayar mühendisi ya da yazılımcı olmanıza gerek yok.

Lakin yine de arkasındaki teknoloji ve teknik bilgi birikimini öğrenmek, ne ile uğraştığınızı bilmek açısından hayati önem taşımaktadır.

Blockchain: Bağımsızlık Onun Kaderi

Blockchain ve onun özelinde en yaygın kullanıldığı alan kripto paralar, insanlığa devletlerden bankalardan ve bütün otorite kurallarından arınmış bir bağımsızlık sunuyor.

Bu özgürlük bile başlı başına onu devrimci bir teknoloji yaparken kısa bir örnekle bunun nasıl gerçekleştiğini şöyle özetleyebiliriz:

• Kripto paraların en önemli avantajları arasında merkezi otoritenin kripto paralar üzerinde kurallar belirleme yetkisinin olmaması bulunmaktadır.
• Kripto paralar bir yere bağlı olmadığı için güven arz etmektedir. Ayrıca uluslararası işlemler de kolayca, saniyeler içinde yapılabilmektedir.
• İnsanlar bir hesap cüzdanı oluşturduktan sonra, hesaplarını istedikleri zaman istedikleri yerde kullanabilmektedirler.
• Yani günün 24 saati istenilen zamanda transfer işlemleri gerçekleştirilebilmektedir.

Dönüştürebilirlik ve Esneklik

Lojistikten tutun eğlence sektörüne kadar bütün iş dünyası dönüşebilir ve esnek bir zemin üzerinde hareket etmektedir. Ne derler bilirsiniz, bir şey ne kadar katı ve sert ise o kadar kırılmaya yatkındır. Ama esnek bir şeyi parçalara ayırmak onu küçültmek mümkün değildir sadece genişletebilir veya uzatabilirsiniz.

İşte bu bağlamda yine kripto para örneğinden hareketle, blockchain teknolojisinin hayatımıza kattığı esneklik ve hareket alanını daha iyi anlayabiliriz:

• Kripto paralar birbirleri arasında blokzincir teknolojisi sayesinde kolaylıkla dönüştürülebilmektedir.
• Ayrıca günlük hayatta kullanılan para birimlerine de dönüştürülebilme her zaman mümkündür.
• Üstelik bir de kripto para transferlerini bir çok açıdan ücretsiz sağlayabilirsiniz.
• Kripto paraların bağımsız olması, ülkelerde yaşanan ekonomik inişlerden ve çıkışlardan etkilenmemeleri açısından da oldukça önemlidir.

Saydam Bir Dünya: İzlenebilirlik

Bütün demokratik ülkeler ve insan medeniyeti bir noktada şeffaf yönetimler ve saydam politika hareketleriyle ilerleme kaydedebilmiştir. Bu noktada eğer insanlardan gizli servet aktarımları yapabilme sadece Ortaçağ krallarının bir lüksü olarak kalmıştır:

• Blockchain, işlem geçmişlerini hiç olmadığı kadar şeffaf hale getirmektedir. 
• Dağıtılmış bir defter türü olduğundan, ağdaki tüm düğümler belgelerin bir kopyasını paylaşmaktadır. 
• Bir blok zinciri defterindeki verilere herkesin görmesi için kolayca erişilebilmektedir. 
• Bir işlem geçmişi değişirse, ağdaki herkes değişikliği ve güncellenen kaydı görebilmektedir.

Asya merkezli bir DAO (Decentralised Autonomus Organization) üzerinden milyonlarca değerinde Etherum çalınması olayında hırsızlar anonim kalabildiler ancak yıllar geçse bile halen bu Etherumlar’ı bozduramadılar.

Nedeni işte tam bu izlenebilirlik ve şeffaflıktan kaynaklanıyor. Çünkü çalıntı ETH’ler nereye aktarılırsa aktarılsın Ethereum blokzinciri üzerinden herkes bunların bulunduğu adresleri takip etti. Bu hikayenin devamını ve detaylarını merak edenler “Ethereum Nedir?” makalemizi mutlaka okumalı.

Düşük Maliyetler

Blok zinciri gerçek kullanıcılar arasında kurulan bir ağdır ve üçüncü taraflara ve aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırdığı için işletmeler için muazzam maliyetlerden tasarruf sağlamaktadır. Ticaret ortağına güvenebileceğiniz düşünüldüğünde, takas kurallarını ve politikalarını belirlemek için başka birine ihtiyacınız yoktur. 

Dokümantasyon ve revizyonları için harcanan maliyet ve emek de, herkes defterin değişmez tek bir versiyonunu görüntüleyebildiğinden tasarruf edilir. Örneğin, kripto paralar ile para transferi gerçekleştirildiğinde günümüzde bankaların kestiği komisyonlardan çok daha az miktarda bir ücret ödeyerek transferinizi gerçekleştirebilirsiniz.

Blockchain Güvenilirliği

Blockchain’e artan ilgi bu alanı daha da güvenilir hale getiriyor. Blok zincirlerindeki bilgiler tüm katılımcılar tarafından görülebilir ve değiştirilemez. Bu, riski azaltarak güven sağlamaktadır. Blockchain teknolojisi özünde kriptografi algoritmalarını kullandığı için yüksek güvenlik vaat etmektedir. Yapılan işlemlerin kayıtlarında kişisel bilgilerin açıkça gösterilmemesinden dolayı gizlilik ön plandadır.

Kârlılık

Kripto paralar belirli yüksek riskleri barındırsa da aynı oranda yüksek kârlılık fırsatları vaat etmektedir. Şirketler ve kişiler farklı kripto paralara çeşitli borsalar üzerinden yatırımlarını yaparak kısa, orta ve uzun vaade de gelir elde etmeyi hedeflemektedirler.

Günümüzde bir çok büyük şirket farklı kripto paralara yatırımlar yaptıklarını açıklamaktadırlar ve bu kripto paraları ticaret amacı ile de kullanmaktadırlar. Bunun yakın zamandaki en önemli örneği, Tesla’nın Dogecoin ile ürettikleri arabalarının parçalarını satışının başladığını duyurmasıdır.

Blockchain Teknolojisinin Kullanıldığı Sektörler

Blockchain teknolojisi çoğunlukla kripto paralara has bir yöntem sanılmaktadır. Ancak işin aslı bundan çok daha büyük ve geniş spektrumda varlığını sürdürür. 

Blockchain’in yukarıda belirttiğimiz önemli ve çeşitli avantajlarından dolayı, bu gözde teknolojiye tüm dünyada her sektörden ilgi zamanla artmaktadır. Artan ilgiyle beraber çeşitli kullanım alanları doğmaktadır. Blockchain kullanım alanları ilk bakışta bu kadar dijital bir teknolojiye karşı çok pratik alanlar olarak şaşırtıcı olabilir mesela “Gıda Sektörü”.

Bu nedenle bu sektörleri sadece başlıklar halinde listemelek pek yeterli olmaz ve haklarında birkaç ipucu vermek gerekir.

Gıda Sektörü

Günümüzde güvenli gıda tüketiminin önem kazanması ile birlikte sektördeki bazı firmalar izlenilebilir gıda üretimini mümkün kılmışlardır. Blockchain teknolojisini kullanan mobil uygulamalar sayesinde üretilen gıdaların raflara gelene kadar hangi aşamalardan geçtiği ve ne tür işlemlere maruz kaldıkları takip edilebilir hale gelmiştir.

Bu sayede tüketiciler çok daha güvenli bir şekilde gıda alışverişi yapabilmektedirler. Bu teknolojinin kullanımının artması ile birlikte, sağlıklı ve organik gıda tüketimi daha kolay hale gelecektir.

Emlak Sektörü

Hepimizin bildiği gibi, emlak sektöründe sözleşmeler ve anlaşmalar hem büyük önem arz etmekte hem de çok fazla efor gerektirmektedir. Bu sözleşmelerin doğru ve güvenilir bir şekilde satıcı ve alıcı arasında imzalanması sürecin en önemli aşamalarından birisidir.

Blockchain teknolojisinin sunduğu akıllı sözleşmeler sayesinde bu süreç çok daha kolay, güvenilir ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Ayrıca bazı kripto paralar komisyon oranını yüzde 1’e kadar düşürerek akıllı sözleşmelerin kullanılmasını daha cazip hale getirmişlerdir. Bu sayede emlak sektöründeki aracılar ortadan kalkacak, alıcı ve satıcı direkt olarak sözleşmelerini tamamlayacaklardır.

Sağlık Sektörü

Olmazsa olmaz sağlık alanı da dijitalleşmeye başlamıştır. Bu dijitalleşme beraberinde çeşitli riskler ve güvenlik zafiyetleri getirmiştir. Blockchain teknolojisi bu dezavantajları ortadan kaldırmak ve sağlık sektöründe önemli bir yapı taşı olan kişisel verilerin güvenli olarak saklanmasını sağlamak için önemli bir rol oynamaktadır.

Gıda sektöründe olduğu gibi ilaç üretiminde de izlenilebilir süreçler oluşturulmaktadır. Böylelikle sahte ilaç üretiminin ve satılmasının önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Bu güvenilirlik ve şeffaflığa en çok sağlıkta ihtiyacımız yok mu? Çünkü sağlık aslında en çok ihtiyacımız olan gerekliliktir.

IoT (Internet of Things) Sektörü

Günümüzde internetle bağlantısı bulunan akıllı cihazların kullanımının artması blockchain alanında yapılan çalışmaların bu sektöre de kaymasını kaçınılmaz hale getirmiştir. Bu akıllı cihazların bazılarına ödeme sistemleri entegrasyonu yapılmıştır.

Örnek verecek olursak akıllı bir buzdolabı içerisinde yer alan çeşitli sebze ve meyvelerin miktarını kontrol ederek ve kullanıcının tüketim alışkanlığını analiz ederek, tükenmeye yakın ürünlerden internet üzerinden kripto para kullanarak alışveriş yapılabilmesi hedeflenmektedir. Bir diğer örnek, araçlarda yer alacak olan otomatik ödeme sistemi sayesinde araç park edildiğinde kripto para kullanarak otopark ücreti aracın kendisi tarafından ödenebilecektir. Bu sektördeki en önemli ve popüler kripto para ise IOTA’dır.

Yapay Zeka Sektörü

Blockchain teknolojisinin sunduğu en önemli fırsatlardan birisi de kripto para madenciliğidir. Kripto para madenciliği sayesinde şirketler ve kişiler bilgisayar kaynaklarını kullanarak gelir elde edebilirler. Bunu yaparlarken yoğun işlem gücü ve süresi gerekmektedir.

Gerekli işlem gücünü sağlamak isteyenler güçlü ekran kartları satın aldıkları için kripto para madencilik maliyetleri artış göstermektedir.

Donanımsal bu maliyetleri düşürmek için yapay zeka teknolojisinden faydalanmak hedeflenmektedir. Madencilik esnasında yazılımlar zincirde bulunan düğümleri yorumlayarak depolama alanlarını optimize edebilir. Böylelikle ek maliyetler azaltılarak kârlılık artırılabilir.

Bir Kariyer Fırsatı: Blockchain

Size burada yazılım öğrenin, bol bol su için, mesleğinizi sevin gibi kişisel gelişim tavsiyelerinde bulunmayacağız! Ama ele aldığımız blokzincir olgusunu, onun ortaya çıkardığı yeni ve refah seviyesi yüksek kariyer fırsatlarına değinmeden aktarırsak ona haksızlık etmiş oluruz.

Blockchain konusunda tecrübeli, algoritmik kod nedir bilen, temel yazılımcı becerilerine sahip iş gücü artık dünyanın her yerinde yüksek fiyatlarla talep görüyor. Bu kadar faydası olan ve bu kadar çok alanda kullanılan bir teknoloji için hiç de şaşırtıcı değil.

Gelin blockchain bilgi ve birikimizi yüksek fiyattan değerlendirmeye hevesli dört farklı kariyer patikasına beraber bakalım:

• Endüstriyel Şirketler
• Teknoloji Şirketleri
• Hükümetler
• Start up: Girişimcilik

Endüstriyel Firmalar

Sanayi devrimi esnasında tarım nasıl can çekişiyorsa, bugün endüstriyel üretim ağları da aynı acıları çekmekte. Değişen ve dönüşen üretim mekanizmalar, tüketim ve harcama alışkanlıkları hatta gündelik pratikler artık devasa üretim bantlarının sesli biçimde döndüğü fabrikalar tarafından karşılanamıyor.

Ama bu noktada blokzincir teknolojisi bunları doğrudan ortadan kaldıracak bir tehdit içermiyor. Aksine bu süreçlere müdahil olarak yardım eli uzatma teklifinde bulunuyor. Ağır sanayi alanlarında:

• İş takibi
• Bürokratik prosedürler
• Maliyetlerin düşürülmesi
• Uluslararası ödemelerin güvenilir bir şekilde yürütülmesi

Gibi pratikler zamana göre çok hantal kalmıştır. Ancak bu şirketlerden iyi yönetilenler çoktan blokzincir konusunda çalışan istihdam etmeye başladılar.

Ayrıca teknolojiye ayak uydurmak isteyen bankalar, muhasebe firmaları, petrol ve gaz, sigorta, perakendeci ve hukuk büroları gibi çeper sanayi diyebileceğimiz alanlarda da sık sık blockchain çözümleri üretebilecek personeller aranıyor.

Teknoloji Şirketleri

Bu kategoriler arasından en şaşırmayacağınız bu olsa gerek. Bu nedenle çok uzatmaya gerek görmeden; Blockchain altyapısını kullanarak ihtiyaç duyan sektörlere bu teknolojinin geliştirilip dağıtılmasından sorumlu olan şirketlerin de çok fazla kariyer fırsatı barındırdığını söylemek yeterli olacaktır.

Bu veriye ulaşmak zor olsa bile Apple’ın 2014’te cihazlarında Bitcoin alışverişini serbest bırakmasıyla birlikte kaç iş ilanında blokzincir bilgisi aradığını bir varsayım ile binlerle ifade edebiliriz.

Hükümetler

İnsanların blockchain teknolojisine ve kripto paralara olan ilgisi hükümetler tarafından da farkedilmiştir ve hükümetler bunları kontrol edebilecek altyapıları hazırlamak için çeşitli alanlarda uzmanları görevlendirmektedirler.

Açıkcası blokzincirin devlet otoritesine bir baş kaldırış olması bile devletleri bu alanda istihdama zorladıysa; Estonya, Kanada gibi gelişmiş ve kripto paralarla arası iyi olan devletlerin ne kadar iyi şartlarla Blokzincir uzmanları çalıştırdığını hayal bile edemezsiniz.

Start up: Girişimcilik

Diyelim ki yukarıdaki iş fırsatlarından hiçbiri sizi heyecanlandırmadı. Belki de girişimci ruhunuz yüzünden. O zaman blockchain icadından bu yana ortaya çıkarılan bağımsız işletmeler veya ürünlerin çokluğu belki ilginizi çeker.

Bir start up olarak başlayan Ethereum’un ilk lansman ve fon toplama etkinliğinde 18 milyon dolar kazandığını biliyor musunuz? Şu an ise piyasa değeri tam bine katlamış durumda ve 18 milyar doları buluyor.

Yeni bir start up başlamak için yeteri kadar zaman, para ya da fikriniz yoksa çalışanlarına kar ortaklığı teklif eden bir çok start up projesine de iş başvurusu yapabilirsiniz. Çoğumuzun kafasında inceden bir hesap döndü değil mi: “20 kişi çalışsa 18 milyon toplasa kişi başı neredeyse bir milyon eder”. Tabi ki de her girişim bu kadar başarılı olamayabilir.

Yine de özgür ruhlu ve makul hırsları olan blokzinciri uzmanları için kendi projesinin patronu olmak ve maaş günü beklememek bir hayli cezbedicidir.

Yukarıda belirttiğimiz organizasyonlar hedeflerine ulaşabilmek için gerekli yetkinliklere sahip insanları işe almaktadırlar. Saydığımız sektörler blockchain teknolojisi ile bağlantılı yeni pozisyonlar doğurmaktadır. Bu pozisyonlar hepimiz için birer fırsat anlamına gelmektedir. Görünen o ki, önümüzdeki yıllarda fırsatlar katlanarak artış gösterecektir.

Blockchain teknolojisinin henüz el atmadığı ancak çeşitli fırsatlar bulunduran birçok sektör bulunmaktadır. Gelecekte bu sektörlerde ne tür çözümlerin ortaya çıkacağı şirketlerin ve kişilerin bu çözümlerden nasıl faydalanacağını ise binlerce farklı biçimde gerçekleşebilir.