Ethereum (ETH)

Bitcoin’den sonra en çok işlem yapılan ve en fazla işlem hacmine sahip kripto para birimi olan Ethereum nedir, ne işe yarar konusu oldukça merak edilen bir konudur. Ethereum, blok zincir teknolojisi ile inşa edilmiş, açık kaynaklı ve merkezi olmayan bir platformdur. Yalnızca yazılım platformu olmamakla birlikte akıllı sözleşme özelliği de bulunmaktadır.

Ethereum Ağı Altyapısı

Ethereum ağı, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin altyapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zincir platformu olarak tanımlanmıştır. Ethereum, Vitalik Buterin tarafından 2013 yılında tasarlanmıştır. Daha sonra bir proje olarak Gavin Wood ve Vitalik Buterin ortak girişimiyle 30 Temmuz 2015’te geliştirilerek hayata geçirilmiştir. Ethereum, insanların şifreli para birimi, seçim sistemleri, banka sistemleri, açık artırma sistemleri, web siteleri, sosyal ağlar, oyunlar ve blok zincir araştırma yazılımları gibi farklı oluşumları sağlamaktadır. Ethereum'un kullanıcılara sağladığı bu özgürlük sayesinde birçok alt coin çıkarılmasına da olanak sağlamaktadır. Bu işlemler karşılığında ‘‘Gas’’ adı verilen bir işlem ücreti almaktadır. Gas, kendi içinde fiyat hesaplama mekanizmasıdır, spam riskini azaltmak ve kaynakları internete yüklemek amacıyla kullanılmaktadır.

Ether ya da kısa adıyla ETH, Ethereum platformu tarafından üretilen akıllı sözleşme fikrine sahip bir kripto para birimi olarak tanımlanmıştır. Ether, kripto cüzdanlar arasında takas edilebilir ve madencilik hesaplamalarını karşılamak için kullanılmaktadır.

Ethereum 2.0, Ethereum blockchain ağının ve blockchain ağı üzerindeki üzerindeki ERC20 tokenlarının transfer performansının iyileştirilmesi, güvenliğinin arttırılması ve geniş çevrelerce kabul edilmesini sağlamak amacıyla yapılan güncellemelerdir. Ethereum 1.0 sürümü ile Ethereum 2.0 sürümü arasındaki en önemli fark ise Ethereum 1.0 Proof of Work (iş ispatı) fikir birliği algoritmasından, Proof of Stake (pay ispatı) algoritmasına geçişinin sağlanmasıdır.

Ethereum (ETH) Nedir?

Ethereum, Bitcoin de olduğu gibi merkeziyetsiz bir blok zincir ağına sahiptir. Bitcoin’den farklı olarak Ethereum’un akıllı sözleşmelere izin vermesi ve yüksek oranda programlanabilir dijital para birimi olmasıdır. Şimdi hep birlikte her şeyiyle Ethereum nedir nasıl çalışır bunları öğrenelim.

Ethereum, merkeziyetsiz bir uygulama mağazası ve merkezi olmayan internet olarak hizmet veren yazılım platformudur. Ethereum’a dünyanın her yerinden ulaşılabilen DApp’ler oluşturulmasını ve yüklenilebilmesini sağlayan sistem dağıtımlı yazılımdır. Tek bir kişi tarafından işletilemeyen ya da tek bir kişiye ait olmayan bir proje olmasının yanında internet erişimi olan herkes Ethereum düğümünü çalıştırabilmektedir ve etkileşimde bulunabilmektedir.

Ethereum Whitepaper ve Projesinin Amacı

Ethereum projesi ortaya çıkarılırken Blockchain teknolojisini kullanarak üçüncü parti sistemleri ortadan çıkarmak amaçlanmıştır. Ethereum’un geleceğinde de bu durum amaçlandığı gibi gerçekleşmiştir. Veriyi işlem ipoteklerini depolayan ya da karmaşık mali araçların izini süren üçüncü parti sistemler Ethereum projesi sayesinde saf dışı bırakılmıştır. İnternet erişimi bulunan ve yazılımı çalıştırabilen herkes herhangi bir aracıya ya da platforma gerek duymadan birbirilerini dahi bilmeden sözleşmeler oluşturabilir ve alışveriş gerçekleştirebilir.

Günümüzde internet üzerinden yapmış olduğumuz hemen hemen tüm işlemler datalarda kayıt altına alınmaktadır ve bu bilgilerin ne amaçla kullanıldığı ya da kullanılacağı bilinmemektedir. Ethereum projesinde ise işlemler dağınık ve anonim bir şekilde bilinmeyen cihazlar ile saklanmaktadır. Bu sayede bu bilgilere erişim sağlanamamaktadır ve interneti merkeziyetsiz hale getirmektedir.

Ethereum Coin Nedir?

Ethereum coin, Ethereum ağı üzerinde yapılan işlemlerin tutulması amacıyla kullanılan kripto para birimidir. Ethereum tarafından çıkarılmıştır ve ETH kodu ile listelenmektedir. Ağ üzerinde yapılan işlemlerde gaz ödemeleri, işlemlerin hesaplama ücreti gibi durumlarda kullanılmaktadır. Kripto para değişimlerinde de işlem görmektedir.Ethereum Ağı üzerinde işlem yapmak istendiğinde ETH’ye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sayede işlemler gerçekleştirilebilmektedir ve kayıt altına alınabilmektedir.

Ethereum ağı üzerindeki işlemlerin gerçekleştirilebilmesi için kullanılsa da bir para birimidir. Bilinen kağıt ya da madeni paraların aksine elle tutulur ya da gözle görülür bir varlık değildir. Sadece kendi ağı üzerinden üretilebilmektedir ve temin edilebilmektedir. Kripto para borsaları üzerinden de kolaylıkla ETH’de alınabilmektedir. Herhangi bir aracıya gerek duymadan kişiler arasında transfer ile anonim bir şekilde alışveriş de yapılabilmektedir. ETH şuanda kripto para piyasasının 21.88 milyar dolarını oluşturuyor. Bu durum onun en değerli ikinci kripto varlık olmasını sağlıyor.

Ethereum, madencilik adı verilen işlem sayesinde üretilmektedir ve elde edilebilmektedir. Ethereum madenciliği ile Ethereum üretmek için en temel yapı taşı görüntü grafik birimlerinin işlemcisine ihtiyaç vardır. GPU ne kadar güçlü ise kazanılan ETH de buna oranla artış gösterecektir. Yapılması gereken işlem ise programı kurup cihazı ya da cihazları bir havuza bağlamaktır. Sonrasında blokların üretilmesiyle birlikte kazanılan ETH’ler cüzdana gönderilir.

Dolaşımda Kaç Ethereum (ETH) Bulunmaktadır?

Dolaşımdaki ETH’lerin kaç adet olacağı ile ilgili net bir bilgi bulunmamaktadır. Bu durum Ehereum’un sınırsız bir arza sahip olduğunu düşündürüyor. Ancak gittikçe ETH üretmek zor bir hale gelmektedir. Bu durum giderek daha da zor bir hale gelecek ve donma noktası olacaktır. Bu nedenle de artık üretilen bir ETH olmayacak ve sayısı sınırlı bir hale gelecektir. Günümüzde dolaşımda 109,5 milyondan fazla Ethereum bulunmaktadır. Bu sayının en fazla 120 milyon seviyelerine geleceği ve bu seviyede devam edeceği öngörülmektedir.

Ethereum Ne zaman Kuruldu? Ethereum Kurucusu Kim?

Ethereum ilk olarak Rus-Kanadalı Vitalik Buterin tarafından ortaya çıkarılmıştır. 2013 yılı sonlarına doğru Ethereum’un Whitepaper’ını arkadaşlarına gönderdi. Olumlu dönüşler almasının ardından 6 kişilik kadrosuyla 2014 Ocak’ta Ethereum kamuoyuna duyuruldu. Sonraki yıl ekip, Ethereum Vakfı’nı kurdu. Gün geçtikçe Ethereum daha stabil hale geldi ve birçok kesim tarafından kullanılabilir oldu.

Ethereum vs Bitcoin: Ethereum ile Bitcoin’in Farkları

Bitcoin, öncelikle geleneksel para birimlerine bir alternatif olarak piyasaya girmiştir. Bundan dolayı bir değişim ve değer saklama aracı olarak tasarlanmıştır. Ethereum, DeFi, akıllı sözleşmeler ve NFT'ler dahil olmak üzere birçok alanda uygulama bulan programlanabilir bir blok zinciridir.

Bitcoin, kripto dünyasındaki en yaygın kripto para birimi olsa da, Ethereum topluluğu projeyi genişletme hırsına sahiptir. Ethreum Whitepaper’ında bundan özellikle bahsedilmiştir. İkisi de dijital para olarak piyasının en bilirgin kripto paralarındandır. Ancak Bitcoin'in sınırlamaları vardır. Bu, ölçeklenmekte zorlanan bir PoW ağı ve bazılarının bunun altına benzer bir değer deposu olduğuna inanmasına neden oluyor. Bitcoin ayrıca 21 milyon jetonluk bir sabit kapağa sahip ve bu argümana daha fazla katkıda bulunuyor.

Ethereum ise mevcut internet altyapısını geçerek geride bırakmayı hedefliyor. Bir uygulama mağazası kullanmak veya fon yöneticileriyle çalışmak gibi hala aracılara ihtiyaç duyan birçok işlemi otomatikleştirmeyi planlıyor. ETH, para transferinden çok ağ ile etkileşime girmenin bir yolu olarak kullanılır, ancak ağ ile etkileşime geçme amacıyla da kullanılabilir.

Geliştiriciler, her DApp için ERC-20 belirteci adı verilen benzersiz bir Ether uyumlu belirteç oluşturmak için Ethereum üzerine inşa edebilir. Süreç mükemmel olmasa da, bu, tüm Ethereum tabanlı belirteçlerin teknik olarak birlikte çalışabilir olduğu anlamına gelir. Bitcoin'in ağı sadece Bitcoin içindir. 

• Bitcoin madencilik sisteminde her bir bloğun diğer bloklara eklenme işlemi yaklaşık 10 dakikada gerçekleşirken, Ethereum sisteminde bu işlem 15 saniyede gerçekleşmektedir.
• Bitcoin’in toplam üretim miktarı 21 milyon ile sınırlı kalırken, Ethereum’da ise her yıl 18 milyon ether üretilmektedir. Bu durum Ethereum’un piyasalarda alım ve satım işlemlerinde aracılık etmesini kolaylaştırmaktadır.
• Bitcoin’de madencilik sistemi, işlemci gücüne ya da eldeki sistem sayısına bağlı olarak değiştiğinden adaletsiz bir durum doğurabilmektedir. Ethereum’da ise ekran kartları aracılığıyla eşitlikçi ASIC denilen bir sistem ile üreticiler arasındaki dengenin korunmasını sağlamaktadır.
• Bitcoin çoğunlukla dijital altın olarak görülürken, Ethereum ise genelde dijital para birimi olarak kabul edilmektedir. Bitcoin’in dijital altın olarak görülmesinin nedeni ise değerinin astronomik boyutlara ulaşmış olmasından kaynaklanmaktadır.

Ethereum’un Avantajları Nelerdir?

Ethereum’un diğer coinlere göre bir çok avantajı bulunmaktadır.Ethereum blockcahin teknolojisi üzerinde faaliyet gösterdiği için blok zincirinin tüm özelliklerinden yararlanmaktadır. Ethereum Blockchain’in sağladığı faydalarsa şöyledir;

• Değişmezlik
• Yolsuzluk ve kurcalamaya karşı koruma
• Güvenli
• Sıfır kesintisi süresi.

Üçüncü taraf veri üzerinde bir değişiklik yapamamaktadır. Uygulamalar asla kapatılamaz ve kapanmazdır. Saldırılara ve hileli faaliyetlere karşı korunur. Ethereum’un kendi sağlamış olduğu faydalar da oldukça fazladır.  Bunlar ise şu şekilde;

• Ethereum, büyük bir küresel topluluğa, blockchain ağına ve kripto para birimleri arasında en büyük ekosisteme sahiptir.
• Ethereum, geniş işlev yelpazesine sahiptir. Sadece dijital bir para birimi değil, akıllı sözleşmeler yürütmek, üçüncü taraf uygulamaları için veri depolama ve finansal işlem türlerini işlemek için de kullanılabilmektedir.
• Etherum’un merkezi olmayan ağı sayesinde aracılara izin verilmiyor ve gerek duyulmuyor. Kullanıcıların, sözleşmeleri yazan kişiye, finansal işlemlerde aracı bankalara ya da web barındırma gibi üçüncü taraf aracılara gerek duymamasını sağlıyor.
• Ethereum platformu sürekli olarak kendisini yenilemeye çalışmaktadır. Geliştiricilerin büyük bölümü ağı iyileştirmek ve yeni uygulamalar geliştirmek için çalışıyor.

Ethereum’un dünya üzerinde çok fazla kullanıcısı ve Ethereum platformu üzerinde geliştiricisi bulunmaktadır. Hal böyle olunca da Ethereum platformu üzerine inşa edilmiş olan birçok uygulama bulunmaktadır. Bu uygulamaların her birinin ayrı ayrı avantajları da bulunuyor.

Gnosis uygulaması kullanıcıların hava durumundan seçim sonuçlarına kadar hemen hemen her şeyde oy kullanmasını sağlayan bir tahmin piyasasıdır.

EtherTweet, bilinen Twitter’e benzerdir. Farkı ise kullanıcılarına sansürsüz bir iletişim platformu sunmasıdır

Weifund şirketleri fonlamak için akıllı sözleşmeler kullanan bir platformdur.

Uport uygulaması kullanıcılara özerk kimlikle onaylamayı, parolasız girişi, dijital imzalamayı ve uygulamalarla iletişimi mümkün kılıyor.

Etheria ise Minecraft benzeridir fakat Ethereum Blockcahin’de bulunuyor.

Augur, doğru tahminlere ödül veren bit tahmin piyasasıdır.

Provenance projesinin hedefi ise tüketicilerin alım yaparken bilgili kararlar vermesi için bir bilgi çerçevesi oluşturmaktır.

Bitnation ise dünyanın ilk sanal ulusu olmakla bilinmektedir. Blockchain hükümeti olan Bitnation, bilinen uluslar gibi kimlik kartı, eğitim, sigorta gibi işlevlerin çoğunu içermektedir.

Alice platformu da Blockchain teknolojisi ile sosyal fonlama ve dijital bağışlara izlenebilirlik yani şeffaflık getirmeyi hedefliyor.

Ethlance platformu ise freelance çalışma platformudur. Buradaki freelance çalışanlar ödemelerini Ether ile almaktadır.

Ethereum’a bakıldığında kullanıcılarına neredeyse özgür bir internet sunuyor demek doğru olacaktır. Kullanıcılar hiçbir aracıya ya da üçüncü parti yazılıma ihtiyaç duymadan ve belirli miktarlar ödemeden işlemlerini gerçekleştirebiliyorlar. Örnek verecek olursak Youtube üzerinden reklamlı bir video izlenip beğenildiğinde kazancın bir bölümü Youtube’in kendisine bir bölümü video sahibine gitmektedir. Ancak Ethereum platformunda kazançlar doğrudan kişilere ulaşmaktadır. Aynı şekilde bir fon transfer edileceğinde bankaya ihtiyaç duyulurken Ethereum’da direkt olarak kişiden kişiye aktarım sağlanmaktadır.

Bu ağ üzerinde bu işlemlerin yapılabilmesi için de Ether (ETH)’ye ihtiyaç duyulmaktadır. İşlemlerin blockchain üzerinde işlenebilmesi için ETH kullanılmaktadır ve buna da Gas denilmektedir. Ethereum’un diğer coinlerden ayrılan en belirgin özelliği budur.

Ethereum her ne kadar altcoin sınıfına tabi tutulsa da altcoinlerin çıkmasında büyük avantaj sağlamıştır. Ethereum ağı sayesinde farklı birçok kripto para çıkarılmıştır ve çıkarılmaya devam etmektedir. Yani ETH’nin diğer coinlere göre en büyük farkı büyük bir ekosistem için gerekli olan bir kripto para olmasıdır.

ETH’nin işlem süresi oldukça kısadır ve düşüktür. Bu da onun daha avantajlı bir kripto olmasını sağlamaya yardımcı oluyor. Bunun yanında en büyük ikinci kripto para olması onun daha fazla kullanıcıyı kendisine çekmesine, gittikçe büyümesine, değerlenmesine ve değerini korumasına yardımcı oluyor.

Genel olarak özetleyecek olursak Ethereum, diğer coinlere göre çok daha fazla özellik ve işlevsellik sunmaktadır. Madencilik işleminde kazancı daha fazla ve kolaydır. Her kripto para borsasında listelenmektedir ve kolaylıkla tedarik edilebilmektedir.  

Ethereum’un Altcoinler ile İlişkisi

Ethereum blokchain ağı birçok yeni yazılımın yaratılmasına müsait bir ortam olması nedeniyle, sonradan ortaya çıkan birçok yeni altcoinin işlem gördüğü sistemdir.  Piyasaya yeni coinleri sürmek amacıyla ‘‘İlk Para Teklif'lerinin (ICO)’’, henüz piyasaya sürülmeden önce kitlesel olarak fon topladıkları sistemde, fonlar Ethereum sisteminin para değeri olan Ether aracılığıyla yapılmaktadır. Böylece Ethereum sistemi dolaşıma yeni kripto para birimlerinin girmesini sağlayan bir sistem görevi görmektedir. 

Ethereum Madencilği

Madencilik aynı Bitcoin mantığı ile bu sistemin süreklilik ve güvenliği için önemli bir faktördür. Ethereum madenciliğinin herkes tarafından yapılabilmesi için sistem gereksinimi Bitcoin madenciliğindeki gibi özel üretim cihazlar ile değil ekran kartı (GPU) ile yapılmaktadır. Ethereum’da ekran kartları aracılığıyla eşitlikçi ASIC denilen bir sistem ile üreticiler arasındaki dengenin korunmasını sağlamaktadır. ASIC (application specific integrated circuit- uygulamaya özgü tümleşik devre), belirli bir uygulama veya amaç için özel olarak oluşturulmuş bir tür tümleşik devreden oluşan cihazlar olarak ifade edilmektedir.